Biraz geç kalınmış olsa da ülkemizde de son birkaç yıldır daha sıkı uygulanmaya başlayan antibiyotiklerin reçetesiz satın alınamaması gereksiz kullanımını büyük ölçüde engellemiş oldu.
Antibiyotik kullanımına önem verilmesi, bu konudaki farkındalık oluşturma çalışmaları ve tabii ki reçetesiz erişimin engellenmesi istatiksel olarak da antibiyotik kullanımının ciddi ölçüde düştüğünü gösteriyor. Yine de hala bu konuda farkındalığın artmasına, antibiyotiklerin çok elzem olduğu kadar gereksiz kullanıldığında hem kendimiz için hem de gelecek nesiller için bir o kadar da zararlı olduğunun çok iyi bilinmesine ihtiyacımız var.
Antibiyotiklerin hayatımızda ki geçmişi o kadar da eski değil aslında. İlk antibiyotik olan penisilini Alexander Fleming 1928 yılında keşfetmiştir. Penisilinin keşinden önce binlerce insan basit enfeksiyonlar sebebiyle hayatını kaybetmekteydi.
Bu keşif birçok insanın hayatını kurtarmış ve halen de kurtarmaya devam etmektedir. Penisilinden yola çıkarak geliştirilen diğer antibiyotikler de şuanda enfeksiyon tedavisinde oldukça yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Penisilin keşiyle 1945 yılında Nobel ödülünü alan Alexander Fleming, ödül konuşmasında buluşun üzerinden çokta geçmemesine rağmen daha o zaman insanları antibiyotik direnci konusunda uyarmıştır. O tarihlerde bile bazı bakterilerin zaman içerisinde penisiline karşı nasıl direnç geliştirdiğini gözlemlemiştir.
Bakteriler kendilerini öldüren antibiyotiğe karşı yaşamlarını devam ettirmek için kendi hücre yapılarında belirli değişiklikleri yapmakta ve bunu yeni nesillerine aktarmaktadır. Bu durumda yeni bir antibiyotik çeşidi kullanmamız gerekmekte ama maalesef yeni bir keşif bu kadar hızlı olamamaktadır.
Hatta son 30 yıldır yeni bir molekül yapısında antibiyotik keşfedilememiştir. Bu da demek oluyor ki yakın gelecekte şuan kullandığımız antibiyotikler işe yaramamaya başlayacak. Son zamanlarda süper bakteri olarak adlandırılan ve bilinen hiçbir antibiyotiğe karşı duyarlı olmayan bakteriler bulundu bile!
Her bakteri zararlı değildir!
Vücudumuzda bizimle birlikte yaşayan pek çok bakteri türü vardır. Cildimizde ve özellikle bağırsaklarımızda yaşayan probiyotik olarak adlandırdığımız bu yararlı bakteriler 10 trilyon civarında ve kendi hücre sayımızın 10 katı kadardır.
Sağlıklı kalabilmek için normal lora olarak adlandırılan sağlıklı bakterileri vücudumuzda barındırmamız gerekir. Çünkü her bakteri sağlığımız için kötü değildir. Aksine iyi olan bu bakteriler oluşturdukları sistem ile hem sağlıklı yaşamı destekler hem de hastalık yapıcı zararlı bakterilerin vücudumuza yerleşmesini bizim için engellerler.
Antibiyotik kullanımındaki en büyük handikaplardan birisi kullandığımız antibiyotiklerin hastalık yapıcı bakterileri öldürdüğü gibi, bizler için çok önemli olan bu yararlı probiyotik bakterilerimizi de öldürmesiyle sağlıklı loramızı bozmaları. Bozulan lorayla bir sonraki hastalığa yakalanma çok daha kolay olmaktadır.
Antibiyotikleri ne kadar iyi tanıyorsunuz?
Antibiyotikler sadece bakteriler üzerinde etkilidirler. Virüsler, mantarlar ve parazitler üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Hatta bu enfeksiyonlara karşı yanlış kullanıldığında bozulan lorayla birlikte enfeksiyonun şiddetini arttırır.
Grip, nezle, soğuk algınlığı gibi kış mevsimi hastalıklarının yüzde 90’ı virüs kaynaklıdır ve antibiyotikler işe yaramaz. Doktorunuz bakteriyel kaynaklı bir enfeksiyonunuz olduğunu söylemeden ve antibiyotik reçete etmeden kullanmayınız.Antibiyotiklerin ishal gibi yan etkilerini engellemek ve bozulacak bağırsak lorasını desteklemek için antibiyotik kullanırken ve sonrasında bir süre probiyotik kullanınız.
Antibiyotik hastalığınıza özel olarak reçete edilmektedir. Bu nedenle başka kişiler için reçete edilmiş antibiyotikleri kullanmayın. İki doz arasındaki süreyi, antibiyotiğin aç ya da tok mu alınacağını, antibiyotik kullanırken tüketmemeniz gereken yiyecek, içecek ve diğer ilaçları, dikkat edilmesi gereken yan etkileri mutlaka hekim ve eczacınıza danışın. Reçete edilen miktar kadar antibiyotiği kullanın.
Hastalık belirtileriniz azalsa bile direnç gelişmemesi için antibiyotik kullanmayı bırakmayın.
