Güçlü kemikler için ne yapmalıyız?

Vücudumuzun tüm yükünü taşıyan kemiklerimizin sağlığı için yaşamın ilk 20 yılı oldukça önemli.

Dengeli beslenme ve fiziksel aktivite, pek çok sağlık sorununun önlenmesinde olduğu gibi güçlü kemikler için de olmazsa olmaz! Kemik sağlığını korumak ve güçlendirmek için bu önerileri mutlaka dikkate almanız sağlınız için çok faydalı olacaktır.

Kalsiyum, fosfor, çinko ve magnezyum minerallerin bileşiminden oluşan kemikler, vücudumuza güç ve esneklik sağlıyor. Kemik bileşimindeki dengesizlik, raşitizm (genellikle bacakların eğri olmasına neden olan, yetersiz mineral nedeniyle çocuklarda görülen yumuşak ve zayıflamış kemikler), osteomalazi (yetişkinlerde görülen, ağrı, zayıflık ve kırılganlıkla sonuçlanan kemik yumuşaması) veya osteoporoz (kemiklerin kırılma riskinin artması) gibi bozukluklara neden olabiliyor. İyi bir iskelet yapısının erken yaşlarda oluştuğuna dikkat çeken uzmanlar, kemik sağlığı için sağlıklı beslenme ve yaşam tarzına dair önemli öneriler paylaşıyor.

SAĞLIKLI KEMİKLER İÇİN GÜNDE NE GEREKLİ?

Kemik sağlığında kilit role sahip iki besin öğesi kalsiyum ve D vitaminidir. Kemikte en çok bulunan mineral kalsiyumdur. Çocukluk ve ergenlik çağlarında yeterli kalsiyum almak, iskelette depolanan miktarı en üst düzeye çıkarmak; yetişkinlikte ise kemik kaybının önlenmesi açısından oldukça önemlidir. En iyi kalsiyum kaynağı süt ve süt ürünleridir. Bu nedenle günde 2-3 porsiyon süt ve ürünü yenmeli ya da içilmelidir.

İnce kılçıklarıyla birlikte yenen balık (hamsi, sardalye konservesi gibi) da önemli ölçüde kalsiyum sağlar. Baklagiller, tam tahıllı ürünler, sert kabuklu kuru yemişler, çekirdek, kurutulmuş meyveler ve bazı yeşil sebzelerde (brokoli, koyu yeşil yapraklı sebzeler ve lahana) bir miktar kalsiyum içerir. Günde 1 bardak süt içmek ve 1 kase yoğurt tüketmek günlük kalsiyum ihtiyacınızı karşılamaya yetecektir.

DÜŞÜK D VİTAMİNİ SEVİYESİNE DİKKAT!

Kalsiyumun emilimi ve kemik oluşumu için gerekli D vitamini de kemik gelişimi ve sağlığı için kritik önem taşır. D vitamini eksikliği, erken yaşlarda raşitizme, çocuklarda ve yetişkinlerde osteomalaziye neden olabilir. Düşük D vitamini, osteoporozun oluşması ve yaşlılarda düşme riskinin artmasıyla da ilişkilendirilebilir. Temel D vitamini kaynağı güneş ışığıdır. Ellerin, kolların ve yüzün 10-15 dakika güneşte kalması yeterli D vitamini alımına yardımcı olur. D vitaminin temel kaynağı güneş olduğundan D vitamini kaynağı olarak kabul edilen besin azdır. Yağlı balık, yumurta ve karaciğer zengin D vitamini kaynağıdır.

HAREKET EDİN

Beslenme kadar fiziksel aktivite de kemik sağlığında önemli bir rol oynuyor.

Yapılan çalışmalar, çocuklarda egzersizin kemik alanı, genişliği ve çevresi yanında kemik yoğunluğu ile kütlesini de yüzde 1-5 civarında artırabileceğini gösteriyor.

Ancak hareketsiz haldeyken (yatak istirahati veya herhangi bir organın alçıya alınması) kemiğin mekanik yükü boşaltıldığı için ciddi oranda kemik kütlesi kaybına neden olabiliyor. Düzenli ve yeterli yapılan fiziksel aktivite, kemik sağlığını doğrudan etkilemekle kalmayıp, kas kütlesinin muhafaza edilmesini de sağlayarak ilerleyen yaşlarda düşme ve kırılma risklerini de azaltıyor. Dünya Sağlık Örgütü, 5-17 yaşlarındaki çocukların haftada en az üç kez kas ve kemiği güçlendiren aktiviteler (koşmak, zıplamak, ağaçlara tırmanmak, çekme ve itme aktiviteleri) içerecek şekilde günde 60 dakika orta seviyeli fiziksel aktivite; yetişkin ve yaşlıların ise haftada iki kez kas güçlendirici aktivitelerle birlikte haftada 150 dakika egzersiz yapmalarını öneriyor.