Yeni salgın vatandaşları paniğe sürükledi! Önce Avrupa, şimdi ABD sırada…
Maymun çiçeği (monkeypox),genel olarak sadece Afrika kıtasında görülen bir hastalık ancak son vakitlerde Avrupa’da görülen vaka artışı ve virüsün ABD’ye doğru sıçraması bütün dünyayı korkuya sürükledi. İşte haberin detayları…
Maymun Çiçeği ilk olarak 1958’de incelemesi için laboratuvar içerisinde tutulmuş olan maymunlarda çiçek aynısı bir salgın ortaya geldiği vakit vakit keşfedilmiştir. İnsanlarda görülmüş olan ilk vaka da 1970 senesinde Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde kaydedilmiştir ve enfeksiyon o vakitlerden itibaren bir dizi Orta ve Batı Afrika üklesinde görülmeye devam etmektedir. ‘Nadir bir viral enfeksiyon’ olarak da tanımlanmış olan bu hastalık genel olarak içerisinde virüsü bulundurduğu için tanınan sincap gibi hayvanlarla direk ilişki yolu ile yasenemaktadır. Ancak bununla beraber, enfekte bir kişiyle çok yakın ilişki içerisinde bulunulduğunda da bulaşabilmektedir. Afrika’nın dışında sadece bir avuç vaka açıklandı ve şunlar kıtalar yolu ile seyahat bağlantıları olan insanlarla sınırlı kalmıştır. Diğer yandan son vakitlerde Avrupa’da çok sayıda vakaya denk gelinmesi ve ABD’ye bile sıçraması bilim insanlarını endişelendirmektedir.
Peki bu ne kadar ölümcül?
Monkeypox genelde hafif seyreder ve fazlası hasta tedavi olmaksızın birkaç hafta içerisinde iyileşme gösterir. Ama bu hastalık ölümcül olabilir. Virüs bulaştığı insanların yüzde 10’unu öldürmektedir. Bununla beraber, çok daha hafif suşlarda ise ölüm oranı 100’de bire yakın olmaktadır. Bu hal da Kovid’-19’un ilk vurucu etkilerinin hissedilmeye başlandığı vakitlara ki tabloyla benzer. Birleşik Krallık’ta görülmüş olan vakalarının nerdeyse hepsinde, bu virüsün Batı Afrika suşu bulunmaktaydı ve, Orta Afrika suşuna kıyaslarsak hafif seyreden bir hastalığa yol açmaktadır. Testler devam etse de Portekiz ve İspanya’daki vakaların da daha hafif bir sürüme sahip bulunduğu düşünülmektedir.
Bu hastalığın tedavisi sahip olunan mu?
Maymun çiçeği, çiçek hastalığına sebep olan virüsle direk ilişkilı bulunduğundan dolayı, çiçek hastalığı aşıları insanları maymun çiçeğine yakalanmaktan da koruyabilmektedir. Diğer yandan bu virüse özel bir aşı olan ve Imvamune ya da Imvanex diye de tanınan Jynneos, ABD’de ruhsat almıştır, ancak bu aşı hala Birleşik Krallık’ta onaylanmadı. Aşı, maymun çiçeği enfeksiyonunu önüne geçirilmesinde yüzde 85 seviyesinde etkili olmuştur. Şiddetli olan vakaları tedavi etmek adına çiçek hastalığına karşı da aşılanmış şahıslardan alınmış olan antiviraller ve alınan kan da kullanılmaktadır.
Söz konusu salgın ne kadar yayıldı?
Avrupa’daki ufak çaplı olan salgınlar sürmeye devam eder iken ABD’den de bir vaka bildirimi daha geldi. Çok yakın vakitte Kanada’ya seyahat eden adamın bu sene ABD’de görülen ilk vaka bulunduğu açıklanmıştır. Ancak yetkililer daha fazlası olma ihtimalini düşünmektedir ve bunun için hazırlık yapılmaya başlandı. Çarşamba günü içerisinde Massachusetts eyalet yetkilileri tarafından, yakın vakitte Kanada’ya seyahat eden bir adamda seyrek görülmüş olan maymun çiçeği vakası açıklandı ve sağlık yetkilileri bu halun Avrupa’da tespit edilen ufak salgınlarla bağlantılı olup olmadığını incelemeye başladılar.
Monkeypox tipik olarak Afrika ile sınırlı ve ABD’deki ve diğer bölgelerdeki seyrek vakalar genel olarak bu kıtaya uygulanan seyahatlerle beraber bağlantılıdır. Bu ay içerisinde Birleşik Krallık, Portekiz ve İspanya’da çok az sayıda doğrulanan ya da şüpheli vaka bildirilmiştir. ABD’de tespit edilen sağlık yetkilileri, soruşturmanın dahilinde İngiltere ve Kanada’daki yetkililerle ilişki halunda bulunduklarını dile getirdi. Ancak ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) Jennifer McQuiston ise, “Bu noktada, Massachusetts vakasını Birleşik Krallık’taki vakalara bağlayan rastgele bir bilgiye sahip değiliz” diye söyledi.
ABD’de görülen tek vaka
Söz konusu bu vaka CDC’nin öğrendiği tek ABD vakası olmasına yönelik McQuiston de “Daha çok vaka olasılığına hazırlandığımızı düşünüyorum” ifade etti. Konuya yönelik yetkililer de, ABD vakasının halk için rastgele bir şekilde risk oluşturmadığını ve Massachusetts sakininin hastaneye kaldırıldığını ancak halunun iyi bulunduğunu bildirdi. McQuiston, adamın arkadaşlarıyla buluşmak amacıyla nisan ayı sonuna doğru Kanada’ya gittiğini ve mayıs ayının başında geri döndüğünü dile getirdi. Yapılan bildirimde ise adamın özel otomobiliyle seyahat ettiğine bilhassa vurgu yapıldı. Geçen sene içerisinde Texas ve Maryland eyaletleri, Nijerya’ya seyahat eden şahıslar arasında birer vaka bildirildi. Monkeypox tipik bir şekilde grip aynısı bir hastalık ve lenf düğümlerinin şişmesi ile başlamaktadır. Ardından yüz ve bedende bir döküntü oluşmaktadır. Afrika’da ise nu hastalık insanlara kemirgenler ya da ufak hayvanların ısırıkları yolu ile bulaşır ve genel olarak insanlar arasında basitçe yaseneım göstermez.
